یک نَظَر قانع مَشو زین سَقْفِ نور
بارها بِنْگَر، بِبین هَلْ مِن فُطور

چون که گُفتَت کَنْدَرین سَقْفِ نِکو
بارها بِنْگَر چو مَردِ عیب‌جو

پس زمینِ تیره را دانی که چند
دیدن و تمییز باید در پَسَند؟

تا بِپالاییم صافان را زِ دُرد
چند باید عقلِ ما را رنج بُرد؟

اِمْتِحان‌هایِ زمستان و خَزان
تابِ تابستان، بهارِ هَمچو جان

بادها و ابرها و بَرق‌ها
تا پَدید آرَد عَوارضْ فَرق‌ها

تا بُرون آرَد زمینِ خاکْ‌رنگ
هرچه اَنْدَر جَیْب دارد لَعْل و سنگ

هرچه دُزدیده‌ست این خاکِ دُژَم
از خَزانه‌یْ حَقّ و دریایِ کَرَم

شِحْنهٔ تَقدیر گوید راست گو
آنچه بُردی شَرح وادِه، مو به مو

دُزد، یعنی خاک، گوید هیچْ هیچ
شِحْنه او را دَرکَشَد در پیچْ پیچ

شِحْنه گاهَش لُطْف گوید چون شِکَر
گَهْ بَرآویزَد، کُند هر چه بَتَر

تا میانِ قَهْر و لُطْفْ آن خُفْیه‌ها
ظاهر آید زآتشِ خَوْف و رَجا

آن بهاران، لُطْفِ شِحْنه‌یْ کِبْریاست
وان خَزان، تَهدید و تَخْویفِ خداست

وان زمستان چارْمیخِ مَعنوی
تا تو ای دُزدِ خَفی، ظاهر شَوی

پس مُجاهِد را زمانی بَسْطِ دل
یک زمانی قَبْض و دَرد و غِشّ و غِل

زان که این آب و گِلی کَابْدانِ ماست
مُنْکِر و دُزدِ ضیایِ جان‌هاست

حَق تَعالیٰ گرم و سرد و رنج و دَرد
بر تَنِ ما می‌نَهَد ای شیرمَرد

خَوْف و جَوْع و نَقْصِ اَمْوال و بَدَن
جُمله بَهرِ نَقْدِ جانْ ظاهر شُدن

این وَعید و وَعده‌ها اَنگیخته‌ست
بَهرِ این نیک و بَدی کآمیخته‌ست

چون که حَقّ و باطلی آمیختند
نَقْد و قَلْب اَنْدَر حُرُمدان ریختند

پس مِحَک می‌بایَدَش بُگْزیده‌یی
در حَقایقْ اِمْتِحان‌ها دیده‌یی

تا شود فاروقِ این تَزویرها
تا بُوَد دَستورِ این تَدبیرها

شیر دِهْ ای مادرِ موسیٰ وِرا
وَنْدَر آب اَفْکَن، مَیَندیش از بَلا

هر کِه در روزِ اَلَست آن شیر خَورْد
هَمچو موسیٰ شیر را تَمییز کرد

گَر تو بر تمییزِ طِفْلَت مولَعی
این زمان یا اُمَّ موسیٰ اَرْضِعی

تا بِبینَد طَعْمِ شیرِ مادرش
تا فُرو نایَد به دایه‌یْ بَد سَرَش