۲۹۰ بار خوانده شده

الحکایه و التمثیل

حکیم هند سوی شهر چین شد
بقصر شاه ترکستان زمین شد

شهی می‌دید طوطی هم نشینش
قفس کرده ز سختی آهنینش

چو طوطی دید هندو را برابر
زفان بگشاد طوطی هم چو شکر

که از بهر خدا ای کار پرداز
اگر روزی بهندستان رسی باز

سلام من بیارانم رسانی
جوابی بازآری گر توانی

بدیشان گوی آن مهجور مانده
ز چشم هم نشینان دور مانده

بزندان و قفس چون سوگواری
نه هم دردی مرا نه غم گساری

چه سازد تا رسد نزد شما باز
چه تدبیرست گفتم با شما راز

حکیم آخر چو با هندوستان شد
بر آن طوطیان دلستان شد

هزاران طوطی دل زنده می‌دید
بگرد شاخها پرنده می‌دید

گرفته هر یکی شکر بمنقار
همه در کار و فارغ از همه کار

فلک سر سبز عکس پر ایشان
مگس گشته همای از فرایشان

حکیم هند آن اسرار برگفت
غم آن طوطی غمخوار بر گفت

چو بشنودند پاسخ نیک بختان
در افتادند یک سر از درختان

چنان از شاخ افتادند بر خاک
که گفتی جان برآمد جمله را پاک

ز حال مرگ ایشان مرد هشیار
عجب ماند و پشیمان شد ز گفتار

بآخر سوی چین چون باز افتاد
سوی آن طوطی آمد راز بگشاد

که یاران از غم تو جان نبردند
همه بر خاک افتادند ومردند

چو طوطی آن سخن بشنید در حال
بزد اندر قفس لختی پر و بال

چو بادی آتشی در خویشتن زد
تو گفتی جان بداد او نیز و تن زد

یکی آمد فریب او نبشناخت
گرفتش پای و اندر گلخن انداخت

چو در گلخن فتاد آن طوطی خوش
ز گلخن بر پرید و شد چو آتش

نشست او بر سر قصر خداوند
حکیم هند را گفت ای هنرمند

مرا تعلیم دادند آن عزیزان
که هم چون برگ شو بر خاک ریزان

طلب کار خلاصی هم چو ما کن
رهایی بایدت خود را رها کن

بمیر از خویش تا یابی رهایی
که با مرده نگیرند آشنایی

هرانگاهی که از خود دست شستی
یقین دان کز همه دامی بجستی

بجای آوردم از یاران خود راز
کنون رفتم بر یاران خود باز

همه یاران من در انتظارم
من بی کار اینجا بر چه کارم

چو تو مردی بهم جنسان رسیدی
بخلوت گاه علوی آرمیدی

چو مردی زندهٔ جاوید گشتی
خدا را بندهٔ جاوید گشتی

چه خواهی کرد گلخن جای تو نیست
قبای خاک بر بالای تو نیست

عزیزا جهد کن گر راز جویی
که با خود راز خود می‌بازجویی

برون گیری زچندین پرده خود را
پدید آری بخاصیت خرد را

چو وقت خواب می‌آید فرازت
چرا می‌دارد از اسرار بازت

بوقت خواب بی‌خود می بمانی
چگونه هم رهت گردد معانی

بدان سان رغبتی داری تو در خواب
که یکسانست با تو آتش و آب

چو راه پنج حس در خواب بستت
چرا ذوقی ندارد جان مستت

وگر گویی که جان ز آنست بی ذوق
که دارد سوی خود ببریدن شوق

چرا وقت ریاضت جان هشیار
ترا در ذوق می‌آرد بیک بار

غرض اینست ای جویندهٔ راز
که تو خفته نیایی خویش را باز

چو خفتی قطره افتادت بقلزم
شدی در بی خودی یا در خودی گم

ببیداری اگر از خود شوی دور
چو خفتی گشتی اندر بی خودی نور

دلت از خود ببیداری نشان یافت
که بیداری ببیداری توان یافت

وگرنه شب نم تاریک روشن
درین دریا بود چون شیر و روغن

یکی کو شیر او درآب شد خوش
ولی روغن جداگشت و مشوش

مشو اینجا حلولی ای فضولی
که نبود مرد مستغرق حلولی
اگر سوالی داری، اینجا بپرس.
این گوهر را بشنوید

این گوهر را با صدای خود، برای دیگران به یادگار بگذارید.

برای ضبط گوهر با صدای خود، لطفا به حساب کاربری وارد شوید.

گوهر قبلی:المقاله الحادی عشر
گوهر بعدی:الحکایه و التمثیل
نظرها و حاشیه ها
شما نخستین حاشیه را بنویسید.