۲۷۶ بار خوانده شده

در صفت منجّم حاذق و منافق و تمثیل اصحاب دعوی به غیر معنی فی بطلان احکام النجوم و صفة هیئة‌الفلک و واضع هذاالعلم، قال النبّی علیه‌السّلام: النجوم حق و احکامها باطل، و قال علیه‌السّلام: من آمن بالنجوم فقد کفر، و قال علیه‌السّلام: تعلموا من‌النجوم ماتعرفون به ساعات اللیل والنهار، و قال امیرالمؤمنین علی‌بن ابی‌طالب علیه‌السّلام: تعلموا بالنجوم فانه علم من علوم‌النبوة و قال‌اللّٰه تعالی: والسماء ذات‌البروج، والشّمس والقمر بحسبان

باز اینها که مرد احکامند
همه در فال و زجر خودکامند

نفس از گردش نجوم زنند
سال و مه فال سعد و شوم زنند

همه جاسوس نجم افلاکند
همه با میل و تختهٔ خاکند

همه در راه حکم خود رایند
به سرِ من که ژاژ می‌خایند

زرق بوالعنبس است رهبرشان
کم ز خاکند خاک بر سرشان

نشنیدند نام بطلمیوس
پر فغان و میان تهی چون کوس

همه شاگرد زرق بوالعنبس
همه از زرق او زنند نفس

روز و شب در شمار هفت و چهار
خانهٔ جدّ و خانهٔ ادبار

صاحب لیل و صاحب نوبه
زین چنین علم توبه و به توبه

صاحب ساعت و دلیل نهار
طالع و کدخدا و جان بختار

صاحب وجه و نیز صاحب حدّ
که در احکامشان نباشد ردّ

سبب کدخدایی و هیلاج
که منجّم بدو بود محتاج

صاحب صورتست و ربّ‌الیوم
که برآنند حکیمان یک قوم

حکم و تأثیر و صاحب اوتاد
برتر از حدّ وجه و نقص و زیاد

گردش و رفتن و هبوط و صعود
که ز تأثیرشان شود موجود

انحطاط و حضیض و دور و شمار
اوج خورشید و ثابت و سیار

فلک‌المستقیم و جیب‌المیل
غایت ارتفاع و گردش لیل

گه رحاوی و گاه دولابی
گه حمایل چو تیغ اعرابی

بعد و بهت و تفاوت مابین
حاصل جیب و غایت‌الطولین

زیج یحیی و فاخر و مأمون
ارتفاع طوالع و چه و چون

وانکه بنهاد اوج را حرکات
ارتفاع و تفاوت ساعات

ظلّ مقیاس و نقطهٔ محسوس
که مقادیر زاویه است رؤس

طول و عرض و سطوح و نقطه و خط
که در احوال جمله نیست غلط
اگر سوالی داری، اینجا بپرس.
این گوهر را بشنوید

این گوهر را با صدای خود، برای دیگران به یادگار بگذارید.

برای ضبط گوهر با صدای خود، لطفا به حساب کاربری وارد شوید.

گوهر قبلی:در طبیبان نادان گوید
گوهر بعدی:فی صفة الافلاک
نظرها و حاشیه ها
شما نخستین حاشیه را بنویسید.