بود شهری بزرگ در حدِ غور
واندر آن شهر مردمان همه کور

پادشاهی در آن مکان بگذشت
لشکر آورد و خیمه زد بر دشت

داشت پیلی بزرگ با هیبت
از پی جاه و حشمت و صولت

مردمان را ز بهر دیدن پیل
آرزو خاست زانچنان تهویل

چند کور از میان آن کوران
برِ پیل آمدند از آن عوران

تا بدانند شکل و هیآت پیل
هریکی تازیان در آن تعجیل

آمدند و به دست می‌سودند
زانکه از چشم بی‌بصر بودند

هریکی را به لمس بر عضوی
اطلاع اوفتاد بر جزوی

هریکی صورت محالی بست
دل و جان در پی خیالی بست

چون برِ اهل شهر باز شدند
برشان دیگران فراز شدند

آرزو کرد هریکی زیشان
آنچنان گمرهان و بدکیشان

صورت و شکل پیل پرسیدند
وآنچه گفتند جمله بشنیدند

آنکه دستش بسوی گوش رسید
دیگری حال پیل ازو پرسید

گفت شکلیست سهمناک عظیم
پهن و صعب و فراخ همچو گلیم

وانکه دستش رسیدی زی خرطوم
گفت گشتست مر مرا معلوم

راست چون ناودان میانه تهیست
سهمناکست و مایهٔ تبهیست

وانکه را بُد ز پیل ملموسش
دست و پای سطبر پر بوسش

گفت شکلش چنانکه مضبوط است
راست همچون عمود مخروط است

هریکی دیده جزوی از اجزا
همگان را فتاده ظن خطا

هیچ دل را ز کلی آگه نی
علم با هیچ کور همره نی

جملگی را خیالهای محال
کرده مانند غتفره به جوال

از خدایی خلایق آگه نیست
عقلا را در این سخن ره نیست