۳۳۹ بار خوانده شده

قصیدهٔ شمارهٔ ۱۲۲ - در ستایش امیر الامرا‌ٔ العظام نظام ا‌لدوله حسین ‌خان دام ‌مجده ا‌لعالی حکمران فارس فرماید

شادان رسید دوش نگارینم از سفر
وزگرد راه غالیه پاشیده بر قمر

زانسان که هست بر رخ من نقش آبله
از گرد راه مانده به رخسار او اثر

گفتی دو زلف او دو فرشته است عنبرین
بر چهر آفتاب بریشیده بال و پر

از وهم کرده دایره‌ای‌کاین مرا دهان
بر هیچ بسته منطقه‌ای‌کاین مراکمر

معلوم من نشد که تنش بود یا حریر
مفهوم من نشد که لبش بود یا شکر

دستی زدم به زلفش و از هم‌گشودمش
فی‌الحال بوی مشک برآمد ز بوم و بر

گویند روز محشر یک نیزه آفتاب
تابد فراز خاک و صحیحست این خبر

یک نیزه هست قد وی و رویش آفتاب
زان رو فتاده غلغلهٔ حشر در بشر

زنجیر زلف او چو اسیران زنگبار
دلها قطار بسته به دنبال یکدگر

از تاب زلف و آب رخش جسم و چشم من
پرتاب چون شرر شد و پرآب چون شمر

در زلفکانش بس که دل افتاده روی دل
در حلقه‌های او نبود شانه را گذر

دندانه‌های شانه چو بر زلف او رسید
از هر کران زند به دل خلق نیشتر

گفتی دو چشم عاریه فرموده از غزال
و آن را به سحر تعبیه‌ کردست بر قمر

چشم خروس را که همه خلق دیده‌اند
دزدیده کاین مراست لب سرخ جان شکر

مانا که حسن هر دو جهان را بیافرید
در جزو جزو صورت او واهب‌الصور

حیران شدم که تا به چه عضوش کنم نگاه
زیرا که بود آن یک ازین یک بدیع‌تر

سوگند خورده است که از شرم پیکرش
تاجر به فارس نارد دیبا ز شوشتر

دستم اشاره‌یی به لب لعل او نمود
ز انگشت من دمید همه شاخ نیشکر

رویش به موی دیدم و بگریستم بلی
مه چون به عقرب آید بارد همی مطر

باری ز جای جستم و بوسیدمش رکاب
زودش پیاده‌کردم و بگرفتمش ببر

وانگه که موزهٔ سفر از پا کشیدمش
بر سیم ساق او چوگدا دوختم نظر

گفتا به ساق من چکنی این‌قدر نگاه
گفتم بسی به سیم تو مشتاقم ای پسر

خندید و گفت‌ کس ندهد سیم خود به ‌مفت
یک مشت زر بیاور و سیم مرا بخر

گفتم که زر ندارم لیکن گرت هواست
از مدح خواجه بر تو فشانم همی ‌گهر

کان هنر سپهر ظفر صاحب اختیار
سالار ملک فارن حسین‌خان نامور

آن سروری که پیشی بر وی نیافت کس
جز آنکه پیش پیش رکابش دو‌د ظفر

جز خشکی لب و تری دیده خصم او
در بحر و بر نصیب نیابد ز خشک و تر

کس را به غیر تیر نراند ز پیش خویش
وان نیز بهر دفع حسودان بد سیر

ای در جهان شریفتر از روح در بدن
وی در زمان عزیزتر از نور در بصر

امضا دهد عزایم قدر ترا قضا
اجراکند اوامر امر ترا قدر

از روی ورای تو دو نمونه است ماه و مهر
وز مهر وکین تو دو نشانه است خیر و شر

در روز حشر آید هر چیز در شمار
جز جود دست تو که برونست از شمر

گر‌ بوالبشر لقب نهمت بس غریب نیست
کامروز خلق را به حقیقت تویی پدر

کوته بود ز قامت بخت بلند تو
گر روزگار ابره شود چرخ آستر

زان در شبان تیره گریزد عدوی تو
کز سهم تو ز سایهٔ خود می‌کند حذر

پشتی‌که همچو تیغ نشد خم به پیش تو
او را به راستی چو قلم می‌برند سر

رضوان خلد اگر تف تیغ تو بنگرد
حسرت خورد که کاش بدم مالک سقر

صدرا حکایت من و یار قدیم من
بشنو که گوش دشمنت از غصه باد کر

امروز گاه آنکه برون آمد آفتاب
ماهم چو یک سپهر سهیل آمد از سفر

ننشسته و نشسته رخ از گرد راه ‌گفت
فرسودهٔ رهم به می‌ام خستگی ببر

زان باده بردمش‌ که اگر قطره‌یی از آن
ریزی به سنگ خاره شود سنگ جانور

نوشید و تندگشت و ترش‌کرد ابروان
گفتا شراب شیرین تلخی دهد ثمر

شرب‌م بد ای‌ن شراب وز طعم همی مرا
افسرده‌گشت خاطر و آزرده شد جگر

گفتم هلا چه جرم و خیانت به من نهی
بگشای چشم و بر لب و دندان خود نگر

زیرا ز بس‌ که هست دهان تو شکرین
شرین شود شراب چو در وی‌کند گذر

این باده تلخ بود به مانندهٔ‌گلاب
شیرین شد این زمان ‌که درآمیخت با شکر

خندید و دوستانه به دشنام لب گشود
کای فتنهٔ جهان چکنی این همه هنر

خلاق نظم و نثری و مشهور شرق و غرب
سحار نکته سنجی و معروف بحر و بر

نبود عجب‌ که شعر ترا در بهشت حور
از بـهر دلفـریبی غــلمان ‌کــند ز بــر

وانگه ز هرکران سخنی رفت در میان
تا رفته رفته جست ز احوال من خبر

گفتم هزار شکر که صیتم چو آفتاب
از خــاوران‌ گــرفته هـمی تـا به بـاختر

تا صاحب اختیار به شیراز آمدست
هر روز کار من بود از خوب خوبتر

در عهد او غمی به خدا در دلم نبود
غیر از غم فراق تو ای سرو سیمبر

وانهم به سر رسید چو از در در آمدی
گفتا که در زمانه رسد هر غمی به سر

پس‌ گفت این‌ زمان به چه‌کاری و باکه یار
گــفتم بــه‌ کــار بـاده و بــا یــار سیمبر

گفتا که ‌کیست یار تو گفتم بتان همه
در حیرتم‌ که تا به ‌کدامین‌ کنم نظر

خوبان شهر با دل من جسته‌اند خوی
هر روز می‌کنند به بنگاه من حشر

گه شعر کی ملیح سرایم به مدح این
وانگه شویم دوست چو پرویز با شکر

با این‌ کنم مطایبه از صبح تا به شب
بــا آن‌ کــنم مـلاعبه از شـام تـا سحر

گفتا دریغ ازین دلک هرزه‌گرد تو
کاو چون گدای خانه به دوشست دربدر

یاری چو من‌ گزین‌ که نماید ترا به طبع
مسـتغنی از مــحبت تــرکان‌ کــاشغر

گفتم تو آفتابی و خوبان شعاع تو
در شرق و غرب از ره وصل تو پی‌سپر

هرگه که دست من به مؤثر نمی‌رسد
نــاچارم ای پســر کـــه شتابم پـــی اثـــر

گفت این زمان‌ که آمدم و باز دیدیم
حالت چگونه باشد گفتم ز بد بتر

زانسان به خشم رفت که گفتی ز مژگانش
بارد همی به پیکر من ناچخ و تبر

گفت از چه رو ز بد بتری ‌گفتمش ز شرم
نقدی به‌ کف ندارم جز نقد جان و سـر

شرم آیدم‌ که تا کنمت خرج آب و نان
حیرانم از کجا دهمت و جه خواب خور

گفت این زمان تو گفتی‌ کز صاحب اختیار
هر روز کار من شود از خوب خوب‌تر

مرسوم پار را مگـرت مرحـمت نکـرد
گــفتم مطوّلست و بگـویمت مــختصر

یک نـیمه را حـوالهٔ عمال کرد و باز
فرمود نقد می‌دهمت نیمهٔ دگر

آن نیمهٔ حواله سپردم به قرض خواه
زین نیم نقد باید ترتیب ما حضر

شرم آیدم‌ که زحمت خدام او دهم
کان نیم نقد یابم و آسایم از خطر

گفتا ترا حکیم‌ که خواند که ابلهی
نادیده‌ام نظیر تو در هیچ بوم و بر

دانی‌که عاشقست‌ کف صاحب اختیار
بر هر لبی‌که خواهد ازو گنج سیم و زر

تو چون ‌گدای‌ کاهل جاهل نشسته‌ای
بر در خموش و خانه خدا از تو بی‌خبر

شیئی اللهی بزن‌که برآید ز خانه بانگ
یا اللهی بگو که‌ گشایند بر تو در

الحق خجل شدم‌ که به تحقیق هرچه‌‌ گفت
حق بود و حرف حق را در دل بود اثر

اکنون تو دانی وکرم خویش وفضل خویش
تو مفتخر به فضلی و ما جمله مفتقر

من بندهٔ توام تو خداوند نعمتی
کافیست عرض حال خود از بنده این‌قدر

تا جن و انس و وحش و دد و دام می‌کنند
در بر و بحر نعت خداوند دادگر

شکر تو باد شیوهٔ سکان آب خاک
مدح تو باد پیشهٔ قطان بحر و بر

هرکاو عدوی جان تو مالش بود هبا
هرکاو حسود بخت تو خونش بود هدر

پشتش ز بار غم نشود گوژ چون‌کمان
هرکاو به راستی به تو پیوست چون وتر
اگر سوالی داری، اینجا بپرس.
این گوهر را بشنوید

این گوهر را با صدای خود، برای دیگران به یادگار بگذارید.

برای ضبط گوهر با صدای خود، لطفا به حساب کاربری وارد شوید.

گوهر قبلی:قصیدهٔ شمارهٔ ۱۲۱ - من نتایج طبعه
گوهر بعدی:قصیدهٔ شمارهٔ ۱۲۳ - د‌ر ستایش پادشاه جمجاه محمدشاه غازی طاب‌ا‌لله ثراه‌ گوید
نظرها و حاشیه ها
شما نخستین حاشیه را بنویسید.